Thịt trâu gác bếp Yên Bái – Đặc sản đặc trưng của vùng núi Tây Bắc

Thịt trâu gác bếp Yên Bái là món quà quý giá mà xứ này gửi tới bao người bạn bốn phương. Một món ăn dân dã nhưng đậm đà hương vị vùng rẻo cao Tây Bắc. Từng miếng thịt trâu, qua khâu chế biến “chẳng mấy” hoa mỹ mà ngon mà lành biết bao. Cùng Du Lịch Khám Phá 24 tìm hiểu nhiều hơn về món ăn này nhé. 

Đôi nét về món thịt trâu gác bếp Yên Bái

Nếu ai đã từng có cơ hội thưởng thức món ăn đặc sản Yên Bái này. Chắc hẳn sẽ không thể quên được vị ngọt, cay, nồng nồng chút hơi khói của trâu gác bếp.

Thịt trâu gác bếp là gì?

Trâu gác bếp còn được gọi là thịt trâu khô, trâu hun khói hay trâu sấy khô,… Đây là một trong những món ăn đặc sản của vùng Tây Bắc được làm từ phần thịt thăn và bắp trâu tươi.

Sau khi tẩm ướp các gia vị sẽ được gác bếp cho chín từ từ bằng khói và sức nóng của bếp củi.

Trước kia, trâu sấy Tây Bắc là món ăn chỉ phổ biến của người Thái Đen. Do việc chế biến mất nhiều thời gian nên nó chỉ được dùng cho các ngày lễ, Tết,… Vì hương vị thơm ngon lại dễ dàng bảo quản mà nó dần phổ biến tại các dân tộc thiểu số vùng Tây Bắc.

Dù có mặt ở nhiều dân tộc nhưng thịt trâu gác bếp Yên Bái vẫn ngon nhất, đậm đà nhất. Tới nay, nhiều người dân cả nước đang “nghiện” món ăn này và luôn tìm mua cho kỳ được nếu có dịp du lịch Yên Bái hay các tỉnh vùng núi Tây Bắc.

>>> Gợi ý: Chinh phục đèo Khau Phạ – Tuyệt đỉnh của vùng cao Yên Bái

Thịt trâu gác bếp – Món ngon mang đậm hương vị nơi rẻo cao

Loại đặc sản Yên Bái này không béo ngậy hay thơm mùi lúa của Nếp Tú Lệ. Cũng chẳng có hương bã mía hun khói của Lạp Xưởng Yên Bái. Vậy nó có mùi vị gì?

Thịt trâu gác bếp Yên Bái có vị ngọt đậm của thịt trâu tươi, vị cay nồng của ớt và hương vị đậm đà của mắc khén đặc trưng. Đây là một loại gia vị rất phổ biến của dân tộc vùng Tây Bắc. Và tất nhiên không thể thiếu chú ngai ngái của khói bếp.

Trâu gác bếp vừa ngọt ngào vừa cay nồng lại ngai ngái như nói lên phong vị của vùng rẻo cao Tây Bắc. Nơi vừa gập ghềnh, cheo leo nhưng vô cùng thân thiện, yên bình. Món ăn khiến thực khách phải xuýt xoa vì cay nhưng lại cứ muốn ăn mãi, ăn hoài.

Thịt trâu gác bếp Yên Bái và những điểm đặc biệt

Xưa kia, trong mâm cơm tết của người Thái Đen, Yên Bái luôn có gói xôi ngũ sắc và trâu gác bếp. Xã hội phát triển, cuộc sống đủ đầy hơn lại là lúc trâu sấy đã không chỉ đơn thuần là món ăn đặc trưng của người dân nơi đây. Nó còn là tinh hoa ẩm thực được cả thực khách trong và ngoài nước biết tới.

Thịt trâu gác bếp – Món ăn được chế biến từ thịt trâu rừng

Khắp vùng rẻo cao Tây Bắc thì trâu gác bếp đâu còn xa lạ, nó là món ăn phổ biến. Ấy vậy mà trâu gác bếp Yên Bái lại khiến bao thực khách “ăn một lần là nhớ mãi” bởi nguyên liệu của món ăn chính là thịt trâu tươi.

Món ăn đặc sản Yên Bái này được làm hoàn toàn thịt thịt trâu rừng. Điều này giúp cho thớ thịt săn chắc, ngọt khác hẳn so với thịt trâu được chăn thả dưới xuôi.

Thêm nữa, trâu Sấy Tây Bắc của người Yên Bái chỉ lấy phần thịt bắp, thăn còn ấm. Sau khi lọc hết mỡ và gân mới đem chế biến để khi hun khói thịt vừa có màu đẹp nhất và ngon nhất.

>> Đọc thêm: Ruộng bậc thang Mù Cang Chải – Di tích Quốc gia đặc biệt của Yên Bái

Công đoạn chế biến thịt trâu gác bếp Yên Bái công phu

Nhìn miếng thịt thành phẩm đen, khô chẳng mấy hấp dẫn, vậy mà công đoạn chế biến trâu gác bếp Yên Bái rất công phu chứ không hề giản đơn. Sau khi chọn được con trâu có độ tuổi phù hợp, khỏe mạnh từ đàn trâu sẽ đem thịt nhanh.

Lọc lấy phần thăm và bắp và loại bỏ hết mỡ và gân lúc thịt còn nóng. Sau đó, trâu gác bếp Yên bái được dần mạnh để dễ dàng tẩm ướp gia vị. Các nguyên liệu trong gia vị gồm: Gừng, tỏi, ớt, sả, hạt mắc khén,…

Thịt sẽ được ướp khoảng 4 tiếng rồi xiên lại hay dùng lạt buộc trao lên gác bếp hun khói. Các miếng thịt phải có khoảng cách nhất định để có thể khô trong quá trình đun bếp. Ngày nay, việc hun khói cũng có chút khác xưa.

Người dân Tây Bắc hun trong lò lớn, thịt phải sấy đủ 3 ngày 3 đêm mới đảm bảo. Còn nếu hun theo cách truyền thống thì phải dùng củi nhãn để đảm bảo thịt không bị ám mùi quá nhiều. Cũng bởi làm chín theo cách hun mà miếng thịt tuy ngoài nâu sậm nhưng trong vẫn đỏ hồng.

Thịt trâu gác bếp Yên Bái với hương vị đậm đà, khó quên

Hình ảnh trâu sấy không mấy hấp dẫn, thế nhưng đây lại là món đặc sản mang đậm phong vị rẻo cao Tây Bắc. Để thưởng thức trâu gác bếp đúng kiểu người ta đập dập miếng thịt ra. Rồi xé nhỏ từng thớ thịt, vắt chút chanh rồi ăn liền hoặc chấm với tương ớt, chẩm chéo.

Chỉ cần đưa miếng thịt vào miệng là bạn đã cảm nhận được vị cay nồng của ớt, thơm của tỏi, ngai ngái của khói và vị thơm của tiêu rừng – mắc khén. Tất cả  hòa quyện vào nhau, cho ra mùi vị vừa đậm đà riêng có, vừa khác biệt của phong vị miền Tây Bắc.

Và cũng chính hương vị từ cay tới ngọt bùi hấp dẫn đó mà hầu hết khách du lịch khi tới Yên Bái để chọn mua trâu gác bếp về làm quà. Chỉ cần ăn một lần bạn sẽ nhớ mãi tới nó và dù thưởng thức ở đâu thì loại đặc sản Yên Bái này vẫn có cách để khác biệt, để người ăn nhớ tới.

Cách thưởng thức thịt trâu gác bếp Yên Bái như thế nào?

Trâu gác bếp là đặc sản tỉnh nào thì đã có câu trả lời là Yên Bái. Vậy làm sao để ăn món ngon Tây Bắc này? Đây không phải là điều ai cũng biết và nếu làm sai cách sẽ làm giảm đi hương vị của thịt trâu khô. Thông thường sẽ có 4 cách ăn trâu gác bếp như sau:

• Quay lò vi sóng: Theo Du Lịch Khám Phá 24 tìm hiểu thì đây là cách ăn mà giữ nguyên hương vị của thịt trâu gác bếp Yên bái. Trâu sấy Tây Bắc sau khi bỏ từ tủ lạnh ra sẽ nhúng qua nước rồi quanh lò khoảng 2 phút là ăn ngay.
• Hấp cách thủy: Cho trâu khô vào chõ, hấp cách thủy chừng 10 phút là đã có thể ngồi uống bia đúng chuẩn.
• Nướng than hoa: Kẹp thịt trâu sấy vào vỉ và nướng như mực nhưng đổi tay liên tục.
• Vùi tro bếp củi: Để đảm bảo miếng thịt được sạch nên bọc giấy bạc rồi vùi vào bếp cho nóng đều.

Sau khi hấp hay nướng thịt trâu sấy, bạn cần dùng vật nặng như chày để đập dập miếng thịt. Rồi xé nhỏ, vắt nước cốt chanh lên và thưởng thức ngay thôi nào.

Với những thực khách cầu kỳ hơn có thể chấm với chẩm chéo. Đây là gia vị gồm: Sả, muối hạt rang cán nhỏ, tỏi, dổi rừng, mắc khén, gừng, húng hùi, mùi tàu, rau thơm… Trâu gác bếp chấm với chẩm chéo thì ngon hết sẩy, càng ăn càng nghiện.

>> Bài viết khác: Khám phá thác Pú Nhu – Chiêm ngưỡng bức tranh thủy mặc hữu tình

Thịt trâu gác bếp Yên Bái – Thức quà lý tưởng sau mỗi chuyến du lịch

Thịt trâu sấy Tây Bắc đã không còn xa lạ, thế nhưng, trâu gác bếp Yên Bái vẫn cứ khiến bất cứ ai thưởng thức đều thương nhớ và tìm mua về ăn trong các dịp đặc biệt hoặc làm quà tinh tế, ý nghĩa dành tặng bạn bè, người thân.

Tại sao du khách thích mua trâu gác bếp làm quà?

Có quá nhiều lý do khiến thịt trâu gác bếp Yên Bái luôn được lựa chọn mua về làm quà. Đó là bởi.

• Nguyên liệu: Được làm từ trâu chăn thả tự nhiên trên vùng cao đảm bảo an toàn, không chứa các chất tạo nạc, tăng trọng.
• Hương vị: Trâu gác bếp Yên Bái vô cùng thơm ngon, đậm đà, càng ăn càng nghiện, ăn hoài, ăn mãi không chán.
• Bảo quản: Thịt trâu khô sạch, dễ dàng mang theo, bảo quả mà không làm mất đi giá trị dinh dưỡng cũng như hương vị.
• Chế biến: Vô cùng đơn giản theo nhiều cách mà mọi người đều có thể làm được.
• Giá thành: Tuy có giá không hề rẻ nhưng bù lại món đặc sản Yên Bái này vô cùng sạch, thịt thật. So với nhiều món ăn khác thì nó lại có giá không hề “đắt đỏ”.

Giá thịt trâu gác bếp Yên Bái bao nhiêu?

Do nhu cầu mua lớn nên nhiều du khách băn khoăn không biết thịt trâu hun khói bao nhiêu 1 kg? Theo Du Lịch Khám Phá 24 tìm hiểu được thì nguyên liệu làm trâu gác bếp là trâu tươi có giá khoảng 230.000đ/k. Mà tối thiểu làm được 1 kg trâu gác bếp phải dùng 3 kg trâu tươi.

Thành phẩm trâu gác bếp Tây Bắc chuẩn Yên Bái phải có giá từ từ 750.000đ đến 850.000đ/kg. Nếu rẻ hơn 700.000đ/kg thì cần cân nhắc bởi đây có thể không phải 100% trâu ta. Nó được trộn thịt lợn hoặc trâu Ấn Độ giá rẻ.

Mua thịt trâu gác bếp Yên Bái ở đâu?

Để mua trâu gác bếp chuẩn của người Yên Bái có lẽ tốt nhất là tại các khu chợ phiên vùng cao. Tại các cửa hàng, các gia đình gần các khu du lịch của Yên Bái. Tất nhiên, tại các địa chỉ này cũng có loại kém chất lượng nên du khách cần thận trọng.

Hoặc có thể mua trâu gác bếp Yên Bái ở các tỉnh vùng cao như: Lào Cai, Hà Giang, Điện Biên, Sơn La,… Đây đều là những tỉnh có các hộ gia đình, cơ sở sản xuất trâu gác bếp chuẩn xịn. Tuy mùi vị có đôi chút khác biết nhưng nhìn chung na ná nhau.

Còn với du khách không có điều kiện đi du lịch Yên Bái thì có thể tìm mua tại các cửa hàng đặc sản uy tín ở nhiều tỉnh thành. Đặt mua trên mạng để được giao tận nơi. Hãy nhớ, tham khảo kỹ độ uy tín nhé.

Hướng dẫn cách làm món thịt trâu gác bếp Yên Bái

Mặc dù rất nhiều nơi có món đặc sản Tây Bắc này. Thế nhưng, riêng tại yên Bái, trâu gác bếp lại có hương vị rất riêng, khác biệt và ngon hơn rất nhiều. Và nếu bạn muốn học cách làm món đặc sản này thì xem ngay hướng dẫn dưới đây

Nguyên liệu cần chuẩn bị

Để làm trâu gác bếp, bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu như sau:

• Thịt trâu tươi phần thăn hoặc bắp đùi
• Gia vị: Muối, đường, bột ngọt
• Các loại hạt, quả gia vị: Ớt, sả, gừng, tỏi, mắc khén, quả mắt mật, hành khô,

Các bước thực hiện

– Bước 1: Sơ chế các nguyên liệu

• Thịt trâu sau khi mua về lọc bỏ gân và mỡ, rửa sạch để ráo nước. Cắt khúc khoảng dài 20 cm, dày 5 cm. Dần mền từng miếng thịt.
• Các loại gia vị băm nhỏ, say nhuyễn trộn đều với nhau

– Bước 2: Ướp thịt

• Sau khi trộn đều các gia vị sẽ sát lên từng miếng thịt. Sát thật kỹ và ướp trong khoảng 4 tiếng. Trong khi ướp thi thoảng lật mặt để từng cạnh của miếng thịt ngấm đều gia vị.
• Do mắc khén tuy có vị thơm nhưng lại đắng. Để thịt làm trâu gác bếp Yên Bái chuẩn vị nên rất lưu ý tưới liều lượng. Chỉ cho 3 thìa cà phê mắc khén với 1 kg thịt trâu.

– Bước 3: Gác bếp hoặc sấy khô

• Đa phần các hộ gia đình khó có thể treo gác bếp nên có thể treo thịt trâu đã ướp trên bếp than hoa. Khoảng cách từ 60 đến 70 cm tới bếp và treo trâu gác bếp trong khoảng 9 tới 12 tiếng là được.

Mẹo làm thịt trâu gác bếp Yên Bái ngon

• Để làm trâu gác bếp tại nhà được ngon hơn, bạn nên trải thịt trên miếng tre. Trải lớp lá chuối lên thịt để ủ cũng như giúp thịt bớt khô. Thêm chút lá ngải cứu vào giữa thịt để miếng thịt thơm hơn.
• Khi làm thịt trâu hun khói Tây Bắc nên để than hoa nhỏ, khói đều rồi mới cho thịt lên. Nếu treo thịt thì nhớ lật mặt để các cạnh, góc có đủ độ chín.

• Sau khi nướng từ 9 tới 12 tiếng, bạn bỏ thịt vào hấp cách thủy thêm 5 tới 10 phút cho thịt chín đều và mềm hơn.
• Chỉ chọn loại thịt tươi, chế biến ngay chứ không cất đông vào ngăn đá. Thịt cần lọc kỹ gân, mỡ.
• Nếu làm trâu gác bếp vào mùa nắng nên phơi thịt ra nắng cho héo. Khi thịt co lại mới bắt đầu mang đi hun khói.

Bật mí cách bảo quản thịt trâu gác bếp Yên Bái đúng

Mua thịt trâu sấy khô không hề rẻ, sau khi mua về hãy bảo quản để có dịp liên hoan hay chiêu đãi bạn bè, người thân. Học ngay cách bảo quản trâu sấy Yên Bái mà Du Lịch Khám Phá 24 tổng hợp được nhé.

• Trâu gác bếp sẽ để được từ 6 tới 8 tháng mà vẫn giữ nguyên hương vị. Khi bảo quản trâu sấy Tây Bắc cần hút chân không hoặc mua loại túi đóng hút chân không sẵn. Để trong ngăn mát tủ lạnh.
• Khi lấy thịt trâu sấy Tây Bắc ra dùng, phần còn lại cần gói kỹ, tránh hở vì sẽ làm thịt khô trong tủ lạnh.

Các thắc mắc của du khách về món thịt trâu gác bếp Yên Bái

Dưới đây là những giải thích cho một vài thắc mắc của rất nhiều thực khách quan tâm tới món trâu gác bếp Tây Bắc.

Món thịt trâu gác bếp chấm với gì?

Cách ăn trâu sấy Tây Bắc là chấm với tương ớt hoặc chẩm chéo. Tuy nhiên, chẩm chéo là loại nước chấm riêng có của vùng Tây Bắc nhiều người không ăn được.

Thịt trâu gác bếp có dai không?

CÓ nhé, bởi trâu gác bếp Yên Bái Tây Bắc làm từ thịt bắp, được hun khói sấy khô giúp cho thớ thịt dai vừa và rất dễ ăn. Độ dai vừa phải chứ hoàn toàn không phải quá dai để bất cứ ai cũng có thể thưởng thức.

Thịt trâu gác bếp Yên Bái có béo không?

Cũng bởi là món ăn khoái khẩu của nhiều người, đặc biệt các bạn trẻ thích nhậu nhẹt. Vậy nên những câu hỏi như trâu gác bếp bao nhiêu calo? ăn có béo không? thường được đặt ra. 

Các nghiên cứu cho thấy, trong 100g thịt trâu sấy Tây Bắc chứa 240 calo. Và cũng theo các chuyên gia dinh dưỡng thì một người trưởng thành cần nạp khoảng 2500 calo vào cơ thể mỗi ngày. Vậy nên ăn trâu gác bếp chẳng những không béo mà còn là ưu tiên cho người giảm cân.

Thịt trâu gác bếp Yên Bái như nét chấm phá khiến cho vùng cao Tây Bắc trở nên thu hút tới lạ kỳ. Và nếu một lần tới với mảnh đất Yên Bái thì hãy nhớ thưởng thức món ăn “nhỏ nhưng có võ” này nhé.

Thu – Theo dulichkhampha24.com

Dương Diệp Linh